مزایا و معایب گودبرداری مهار متقابل؛ عامل مهم در تصمیم‌گیری
در سازه‌های ساختمانی، گودبرداری با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. یکی از این روش‌ها، مهار متقابل یا دوطرفه است. این روش به معنای اتصال دو قسمت از یک سازه به یکدیگر به منظور ایجاد پایداری در برابر نیروهای خارجی است. استفاده از این روش پی‌کنی برای گودهای عمیق و عریض کاربرد دارد و می‌توان آنها را به راحتی روی سازه‌های گود اجرا کرد. البته در هنگام تصمیم‌گیری برای انتخاب این روش، باید به مزایا و معایب آن نیز دقت داشت. در این مطلب قصد داریم به بررسی مزایا و معایب گودبرداری مهار متقابل بپردازیم.
گودبرداری به روش مهار متقابل و روش اجرای آن
پی‌کنی دوطرفه روشی است که به منظور خاکبرداری گودهای با عرض کم و عمق نسبتا زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش پی‌کنی بیشتر در گودهای با عرض کمتر از ۱۰ متر مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته استفاده از این روش در گودال‌هایی با عرض متوسط نیز متداول است. در این روش در دیواره‌های خاکی چاهک‌هایی ایجاد می‌شوند و در درون آنها پروفیل‌های H قرار می‌گیرند. سپس درون این چاهک‌ها با بتن‌های سبک پر می‌شود تا پایداری پی‌کنی محکم شود و بتوان به عملیات پی‌کنی ادامه داد.
با توجه به اینکه به کارگیری روش سازه نگهبان خرپایی در گودهای با عرض کم به شدت دست و پا گیر است و ادامه انجام عملیات را با مشکل روبرو می‌کند، در نتیجه پی‌کنی با اجرای دوطرفه دیواره گود، بهترین روش برای خاکبرداری چنین گودهایی به شمار می‌رود.
روش اجرای پی‌کنی دوطرفه بسیار مشابه عملیات پی‌کنی با روش خرپایی است و می‌توان گفت که تنها تفاوت آنها در اجرای اعضای مایل است. به طور کلی مراحل اجرایی پی‌کنی با روش دوطرفه دیواره گود شامل حفر چاهک، قرار دادن پروفیل‌ها، اتصال پروفیل‌های قایم به یکدیگر و سپس پی‌کنی می‌باشد. به این منظور ابتدا در لبه‌های کناری سازه چاهک‌هایی حفر می‌شوند. عمق این چاهک‌ها برابر با است با عمق گود به علاوه ۲۵ تا ۳۵ درصد از عمق گود. گفتنی است که به منظور پایداری بیشتر پروفیل‌ها، می‌توان انتهای چاهک را آرماتوربندی کرد. سپس، اعضای عمودی به کمک ماشین‌آلات مخصوص در چاهک‌ها قرار داده می‌شوند. پس از آن هر دو پروفیل قایم متقابل به یکدیگر، با کمک تیر یا خرپا به هم متصل می‌شوند و در نهایت نیز عملیات خاکبرداری گود انجام می‌شود.
مزایا و معایب گودبرداری به روش مهار متقابل
استفاده از روش خرپایی یا استرات برای مهاربندی گودال‌های مختلف نسبت به سایر روش‌ها، نقاط ضعف و قوتی دارد که اطلاع از آنها می‌تواند در انتخاب روش مناسب پی‌کنی تا حد زیادی به شما کمک کند. در ادامه به بررسی مزایا و معایب گودبرداری مهار متقابل می‌پردازیم.
مزایای گودبرداری مهار متقابل
پی‌کنی با روش استرات باعث افزایش باربری سولجر می‌شود و می‌تواند مانع تغییر شکل آن و نشست خاک به پشت دیوار شود. این ویژگی هنگامی اهمیت پیدا می‌کند که در پشت گود، ساختمان‌هایی وجود داشته باشد. سایر مزایای پی‌کنی با روش مهار متقابل عبارتند از:
- امکان ترکیب روش دوطرفه با سایر روش‌های پایدارسازی گود وجود دارد و می‌توان از آن در حفاری ترانشه‌ها و کانال‌ها استفاده کرد
- اجرای روش پی‌کنی دوطرفه بسیار آسان است و به نیروی متخصص انسانی، مصالح و دستگاه‌های خاصی نیاز نیست
- پی‌کنی با روش دوطرفه نسبت به پی‌کنی خرپایی به میزان کمتری از اتصالات نیاز دارد
- روش دوطرفه نسبت به پی‌کنی به کمک سازه نگهبان، فضای کمتری اشغال می‌کند
- هزینه پی‌کنی به روش مهار متقابل نسبت به روش‌های پایدارسازی گود کمتر است
- این روش، به ویژه در عملیات اجرای کانال می‌تواند سودمند واقع شود
- سرعت اجرای پی‌کنی در این روش بالا است
معایب روش گودبرداری مهار متقابل
روش پی‌کنی دوطرفه با وجود مزایای متعدد، نقاط ضعفی نیز دارد. برای مثال، اگر عرض گود بیشتر از ۱۰ متر باشد، ممکن است هزینه اجرای پی‌کنی با این روش بالا برود. علاوه بر این، زمان اجرای پایدارسازی گود نیز بالا خواهد افزایش پیدا کند. از سوی دیگر، در چنین حالتی مهاربندی‌های عرضی و یا مهاربندی‌های ترازهای مختلف دست‌وپاگیر می‌شوند و زمینه‌ساز بروز مشکل در حین اجرای عملیات خواهند شد. سایر معایب روش گودبرداری مهار متقابل عبارتند از:
- اگر عمق گود زیاد باشد، استفاده از روش پی‌کنی به کمک استرات می‌تواند تا حد زیادی زمان‌بر و هزینه‌بر باشد
- استفاده از روش پی‌کنی دوطرفه می‌تواند برای ماشین‌آلات سرگیر باشد؛ به طوری که در صورت برخورد آنها با دستک‌های فشاری، ممکن است گود فرو بریزد
نکات گودبرداری با اجرای مهار متقابل گود
برای انجام عملیات پی‌کنی با روش مهار متقابل یا استرات لازم است برخی از نکات اجرایی رعایت شوند. برای مثال، در صورت فرسوده بودن سازه‌های مجاور و یا تعداد طبقات متفاوت سازه‌ها در دو طرف گود، اجرای پی‌کنی با روش دوطرفه باید با رعایت جوانب احتیاط بیشتری همراه شود. سایر نکات مهم درباره پی‌کنی دوطرفه عبارتند از:
- به منظور انتقال مناسب‌تر نیرو، بهتر است اعضای قایم در محل ستون‌های سازه مجاور نصب شوند. توجه به این نکته لازم است که محل اجرای پروفیل‌های قایم، نباید در محل ستون‌های سازه در حال احداث باشد
- در روش پی‌کنی با روش دوطرفه دیواره گود، اتصال عضو قایم سازه نگهبان به سازه مجاور در سرتاسر طول عضو، باید با استفاده از آجر فشاری، ملات و یا تخته بنایی برقرار شود
- برای پی‌کنی با روش دوطرفه در گودهای عمیق‌تر، لازم است از چند ردیف مهار در ترازهای مختلف ارتفاعی و متناسب با بار جانبی وارده استفاده شود
- برای جلوگیری از ایجاد پیچش در خرپاهای افقی، این اعضا باید در آکس هم قرار بگیرند. به دلیل وجود نیروهای محوری با مقدار زیاد، پیچش این اعضا مساله‌ای رایج است. همچنین برای جلوگیری از کمانش خرپاهای افقی که برای پی‌کنی با اجرای مهار متقابل دیواره گود مورد استفاده قرار می‌گیرند، این خرپاها باید به طور عرضی و در فواصل مشخصی به یکدیگر متصل شوند
- در حین عملیات پی‌کنی با روش دوطرفه، باید از برخورد ماشین‌آلات و یا اعمال نیروهای ثقلی به هر شکل به مهارهای افقی جلوگیری به عمل بیاید
تهران پی گستر؛ پیمانکار پیشرو در زمینه گودبرداری مهار متقابل
در این مطلب به بررسی مزایا و معایب گودبرداری مهار متقابل پرداختیم. این روش برای پایدارسازی گودهای کم‌عمق و با عرض کم می‌تواند کاملا مناسب باشد. نکته مهمی که باید مد نظر داشت، این است که طراحی پی‌کنی با اجرای مهار متقابل باید توسط متخصصین مجرب انجام شود.
تهران پی گستر از پیمانکاران اصلی در زمینه انجام عملیات خاکی انبوه و پی‌کنی های عمیق شهری در مناطق شمال و شمال غرب تهران است. ما در تهران پی گستر به شما کمک می‌کنیم تا بتوانید پروژه خود را با انواع روش‌های پی‌کنی از جمله گودبرداری مهار متقابل، به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
