گودبرداری به روش مهار متقابل
یکی دیگر از روش های پایدار سازی در گودبرداری های ساختمانی، پایدار سازی به روش مهار متقابل می باشد. مهار متقابل یا استرات از جمله روش های پایدار سازی برای نگهداری و حفظ دیواره های گود و برای جلوگیری از تغییر جابجایی و همچنین ریزش گود استفاده می شود.
خاکبرداری در این روش پایدار سازی همانند دیگر روش های پایدارسازی، حسن ها و چالش های خود را نیز دارد.
در این روش نیز مانند روش های دیگر بعد از انجام عملیات تخریب بیل مکانیکی در محل پروژه حاضر می شود و نسبت به بارگیری و حمل نخاله های مازاد از تخریب اقدامات لازم را به عمل می آورد. انجام عملیات خاکی در این روش در مرحله اول تا تراز زیر فونداسیون پی ساختمان قدیمی انجام خواهد شد و بعد از تخریب فونداسیون و بارگیری و رسیدن به خاک بکر، بستر را جهت مستقر شدن اکیپ های حفاری چاه مسطح می کنند و بیل مکانیکی در مرحله اول از پروژه خارج خواهد شد.
(لازم به ذکر است که در پروژه هایی که در بنای قدیمی خود دارای زیر زمین بوده و پی ساختمان های مجاور بالا تر از سطح زیر زمین فوق باشند طبق نظر تیم کارفرمایی و تیم پایدار سازی اقدام به حذف فنداسیون خواهد شد تا حدالامکان خطرات ناشی از اختلاف ارتفاع را کم و از اسیب رسیدن به ملک مجاور جلوگیری نماییم )
بعد از این که بیل مکانیکی از محل پروژه خارج شد، پیمانکار پایدار سازی، اکیپ های حفاری چاه خود را در محل پروژه مستقر می کنند. و اکیپ های حفاری فعالیت خود را شروع می کنند.
در بسیاری از مواقع، در زمان حفاری چاه حجم خاک بیش از حد در محل پروژه دپو می شود و می تواند مانع از پیشروی عملیات حفاری چاه شود در این مرحله، کارفرما می بایست از پیمانکار درخواست نماید که توسط بیل مکانیکی یا مینی بیل مکانیکی یا بابکت بسته به میزان حجم خاک، خاک را از محل پروژه بارگیری و آن محل را مجددا تسطیح و بستر را جهت دپو خاک آماده کند.
بعد از انجام عملیات چاه کنی، می بایست اعضا قائم را توسط تیم جوشکاری آماده سازیم و سبد شمع را به آنها متصل کنیم؛ بعضا بسیاری از کارفرما ها برای اینکه هزینه نصب و اجرای اعضا قائم را بهینه تر کنند از جرثقیل استفاده نمی کنند و از پیمانکار می خواهند که توسط بیل مکانیکی اعضا قائم را در درون چاه ها قرار داده و آنها را بتن ریزی کنند. در این روش بیل مکانیکی توانایی اجرای شمع ها با ارتفاع حدود 8 الی 9 متر را دارد ولی در ارتفاعات بالاتر به حدود 12 الی 14 متر می بایست پیمانکار و اپراتور بیل مکانیکی دارای مهارت بسیار زیاد باشند که بدون خطر آفرینی و آسیب رساندن به بیل مکانیکی یا ملاک های مجاور این اقدام را انجام دهند ولی این اقدام اصولی نمی باشد زیرا بیل مکانیکی توانایی قرار دادن شمع و ستون در اکس خود را ندارد.اصولی ترین روش نصب مقاطع توسط جرثقیل یا تناژ مورد نیاز و مناسب با وزن مقاطع می باشد که بدون خسارت جانی و مالی این نصب ها انجام شوند.
بعد از نصب مقاطع قائم عملیات خاکبرداری به صورت فیزیکی شروع می شود و در مرحله اول پیمانکار می بایست قسمت میانی پروژه را با ارتفاع 2، 4، 6، ارتفاعی که مدنظر تیم پایدار سازی می باشد خاکبرداری نماید و در اطراف برم ها و پاشنه خاکی هایی نگهداری نمایند.
بعد از اولین مرحله خاکبرداری و پایین بردن تراز محل گودبرداری، در شیفت روز تیم پایدار سازی و تیم پیمانکار خاک اقدام به شروع عملیات پنل برداری می کنند در این مرحله که بیل مکانیکی پاشنه های خاکی را به صورت دندان موشی و یا با حسب نظر تیم پایدار سازی اقدام به انجام عملیات پنل برداری می نماید ، تیم پایدار سازی نیز می بایست دیواره ها را به صورت دستی رگلاژ و مش بندی و شاترکریت نماید.
بعد از پیشرفت چند مرحله از عملیات خاکبرداری و پایدار سازی، نوبت به مرحله نصب استرات ها توسط بیل مکانیکی فرا می رسد که مهار ها بعد از انجام عملیات جوشکاری توسط بیل مکانیکی و در محل خود جای گذاری می شوند. بعد از جای گذاری توسط بیل مکانیکی، تیم جوشکاری آنها را محکم و جوش آنها را به پایان می رساند.
(لازم به ذکر است در پروژه هایی که از مینی بیل مکانیکی استفاده میشود میبایست توانایی مینی بیل را برای بلند کردن استرات ها در نظر گرفت زیرا اگر مینی بیل توانایی بلند کردن استرات را نداشته باشد میتواند باعث بروز حادثه شود)
نصب استرات ها باید از جهت مخالف پروژه و جهت مخالف خروجی خاک یا همان رمپ خاکی باشد، که این امر از فعالیت بیل مکانیکی در زمان خاکبرداری و در زمان پنل برداری جلوگیری ننماید.
در پروژه هایی که پایدار سازی آنها به روش مهار متقابل می باشد، می بایست نصب استرات ها به شکلی باشد که تمامی ابعاد پروژه را بتوان توسط بیل مکانیکی سایز استاندارد، پنل برداری و خاکبرداری کرد. در صورتی که محل پروژه با ابعاد کوچک و عمق کمی وجود دارد، باید عملکرد به شکلی باشد که حدود 90% انجام عملیات خاکبرداری انجام عملیات پایدار سازی توسط بیل مکانیکی سایز بزرگ انجام شود و 10% باقی مانده را از مینی بیل استفاده کرد
در بسیاری از پروژه ها دیده شده به دلیل نصب بی رویه و غیر اصولی استرارت ها در زمان های نامناسب، فعالیت بیل مکانیکی در محل پروژه کاملا مختل شده و همین امر باعث می شود که بیل مکانیکی از پروژه خارج شود و ادامه عملیات خاکبرداری و پنل برداری توسط مینی بیل مکانیکی انجام شود. ورود مینی بیل مکانیکی در زمانی که حجم خاک زیادی در محل پروژه باقی مانده باشد می تواند هم زمان زیادی با کارفرما و پیمانکار تحمیل کند و همچنین هزینه عملیات خاکی را به شدت افزایش دهد.
از دلایل استفاده از این روش پایدار سازی، می توان به عدم اجازه همسایگان مجاور اشاره کرد این روش نیز مانند روش سازه نگهبان خرپایی اعضای عمودی در فواصل معین نصب می شوند و سپس با قرار دادن عضو های افقی بین این اعضای عمودی عملیات پایدار سازی را انجام می دهند. در گود برداری با عرض کم به علت کم بود فضای اجرای عضو مایل خرپایه عملا روش سازه نگهبان خرپایی منتفی است و روش مهار متقابل جایگزین بسیار مناسبی برای جایگزینی می باشد.
در زمان نصب استرات ها توسط بیل مکانیکی، باید تمهیدات لازم جهت ایمنی نفرات، ایمنی بیل مکانیکی، ایمنی ملک و عدم برخورد استرات با ملک مجاور و سازه موجود را در دستور کار قرار داد. و این مورد یکی از حساس ترین مورد ها در زمان اجرای این روش پایدار سازی می باشد.
در زمان طراحی پایدار سازی مهار متقابل، نحوه چینش استرات ها باید به شکلی باشد که از ورودی گود که محل خروج خاک می باشد، به فاصله 8 متر جهت پایین و بالا آمدن دکل بیل مکانیکی بوم بلند فضا وجود داشته باشد